1 maggio 2011 - II domenica di pasqua

1Pietro 1,3-5
Sia benedetto Dio e Padre del Signore nostro Gesù Cristo, che nella sua grande misericordia ci ha rigenerati, mediante la risurrezione di Gesù Cristo dai morti, per una speranza viva, per un’eredità che non si corrompe, non si macchia e non marcisce. Essa è conservata nei cieli per voi, che dalla potenza di Dio siete custoditi mediante la fede, in vista della salvezza che sta per essere rivelata nell’ultimo tempo.
Εὐλογητὸς ὁ θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ κατὰ τὸ πολὺ αὐτοῦ ἔλεος ἀναγεννήσας ἡμᾶς εἰς ἐλπίδα ζῶσαν δι' ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐκ νεκρῶν, εἰς κληρονομίαν ἄφθαρτον καὶ ἀμίαντον καὶ ἀμάραντον, τετηρημένην ἐν οὐρανοῖς εἰς ὑμᾶς τοὺς ἐν δυνάμει θεοῦ φρουρουμένους διὰ πίστεως εἰς σωτηρίαν ἑτοίμην ἀποκαλυφθῆναι ἐν καιρῷ ἐσχάτῳ.
Benedictus Deus et Pater Domini nostri Iesu Christi, qui secundum misericordiam suam magnam regeneravit nos in spem vivam, per resurrectionem Iesu Christi ex mortuis, in hæreditatem incorruptibilem, et incontaminatam, et immarcescibilem, conservatam in cælis in vobis, qui in virtute Dei custodimini per fidem in salutem, paratam revelari in tempore novissimo.

Nel suo commento al salmo 37 (36 nella numerazione della Vulgata, versetto 3: "Spera in Domino, et fac bonitatem; et inhabita terram, et pasceris in divitiis eius" - Spera nel Signore e fa' il bene; abita la terra e ti sazierai delle sue ricchezza, Super Psalmo 36 n. 2), S. Tommaso nota come la prosperità spirituale consista in tre cose: ricchezze, piaceri e gloria. Nel v. 3 si parla della prima, le spirituali ricchezze: come e dove ricercarle e quale abbondanza ce ne sia promessa.
Per acquistarle, occorre prima di tutto volerle: devo sperare di avere i beni del Signore, che altro non sono se non lo stesso Signore (Sal 15,5; 1Pt 1,3-5: è questa l'"eredità incorruttibile"). E poiché non ci posso arrivare con i miei mezzi, devo al tempo stesso sperare l'aiuto del Signore (Sir 2,8-9).
Per acquistare queste ricchezze occorre in secondo luogo impegnarsi a fare il bene (Sal 33,27).
Esse sono infine da ricercarsi "in terra"; e "terra" significa:
1. la "terra dei viventi" che è la gloria (Sal 26,13 Vulg.), e dunque "abitare la terra" significa vivere già in terra il cielo (Fil 3,20)
2. l'anima (Lc 8,8.15), e dunque: coltivare la (terra della) propria interiorità
3. la chiesa militante (Sal 64,10 Vulg.), e dunque: stare nella chiesa, vivere il suo mistero
4. la propria carne (Gen 3,18), e dunque: estirpare le spine del vizio e coltivare le virtù.

"Spera in Domino". Et quia prosperitas temporalis in tribus consistit, scilicet in divitiis, voluptatibus, et honoribus:
Joan. 2: omne quod est in mundo etc.:
ideo, secundum quod etiam prosperitas spiritualis in tribus consistit, tria facit.
Primo enim ponuntur divitiae; secundo voluptates, ibi, delectare (v. 4); tertio gloria, ibi, educet (v. 6), quas promittit Deus sperantibus in se.
Circa primum tria facit. Primo ostendit modum acquirendi spirituales divitias; secundo ubi sunt quaerendae, ibi, et inhabita terram; tertio promittit illas abundanter, ibi, et pasceris.
Circa primum duo facit, secundum quod in acquisitione duo exiguntur. Primo enim proponitur finis; secundo ponitur conatus ad finem, ibi, et fac bonitatem.
Dicit ergo, spera in domino, idest spera te habiturum bona domini, idest ipsum dominum.
Ps. 15: dominus pars hereditatis meae et cetera.
1 Pet. 1: regeneravit nos in spem vivam per resurrectionem Jesu Christi ex mortuis in hereditatem incorruptibilem et cetera.
Et hic est finis intentus. Vel, spera in domino, idest de Deo, scilicet de auxilio domini.
Eccl. 2: qui timetis Deum et cetera.
Secundo dicit quod conetur ad acquirendum finem bona operando; et ideo subiungit, et fac bonitatem, idest omnia opera virtutum.
Ps. 33: declina a malo, et fac bonum.
Deinde cum dicit, et inhabita terram, ostendit ubi quaerendae sunt istae divitiae. Hoc non potest intelligi de materiali terra, quia etiam injusti inhabitant eam; sed exponitur de quadruplici terra;
et primo de terra viventium quae est gloriae.
Psalm. 26: credo videre bona domini in terra viventium, quam inhabites per desiderium.
Phil. 3: nostra conversatio in caelis est.
Item de anima tua.
Luc. 8: quod autem cecidit in terram bonam etc. et hanc inhabites semper ad conscientiam revertendo.
Sap. 8: intrans in domum meam conquiescam cum illa.
Tertia terra est Ecclesia militans.
Ps. 64: visitasti terram et inebriasti eam etc.
et hanc inhabites per confessionem fidei, non recedendo ab Ecclesia.
Quarta terra est propriae carnis.
Gen. 3: spinas et tribulos germinabit tibi,
et hanc inhabites extirpando vitia et inserendo virtutes.
Consequenter ostendit quod abundanter hae divitiae tribuentur, cum dicit, et pasceris in divitiis eius. Vel caelestis patriae, vel Ecclesiae, vel iucunditatis, vel abstinentiae carnis.

Commenti

Post popolari in questo blog

Ego sum Via

Le Nozze

Filautia, piacere e dolore nella Questione 58 a Talassio di S. Massimo il Confessore