20 marzo 2011 - II domenica di quaresima

2Timoteo 1,8b-10
... con la forza di Dio, soffri con me per il Vangelo. Egli infatti ci ha salvati e ci ha chiamati con una vocazione santa, non già in base alle nostre opere, ma secondo il suo progetto e la sua grazia. Questa ci è stata data in Cristo Gesù fin dall’eternità, ma è stata rivelata ora, con la manifestazione del salvatore nostro Cristo Gesù. Egli ha vinto la morte e ha fatto risplendere la vita e l’incorruttibilità per mezzo del Vangelo.

... συγκακοπάθησον τῷ εὐαγγελίῳ κατὰ δύναμιν θεοῦ, 9τοῦ σώσαντος ἡμᾶς καὶ καλέσαντος κλήσει ἁγίᾳ, οὐ κατὰ τὰ ἔργα ἡμῶν ἀλλὰ κατὰ ἰδίαν πρόθεσιν καὶ χάριν, τὴν δοθεῖσαν ἡμῖν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ πρὸ χρόνων αἰωνίων, 10 φανερωθεῖσαν δὲ νῦν διὰ τῆς ἐπιφανείας τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ Ἰησοῦ, καταργήσαντος μὲν τὸν θάνατον φωτίσαντος δὲ ζωὴν καὶ ἀφθαρσίαν διὰ τοῦ εὐαγγελίου.

... collabora Evangelio secundum virtutem Dei; 9 qui nos liberavit, et vocavit vocatione sua sancta, non secundum opera nostra, sed secundum propositum suum, et gratiam, quæ data est nobis in Christo Iesu ante tempora sæcularia. 10 Manifestata est autem nunc per illuminationem Salvatoris nostri Iesu Christi, qui destruxit quidem mortem, illuminavit autem vitam, et incorruptionem per Evangelium.

A proposito del Cristo distruttore della morte, dai Sermoni quaresimali di un altro domenicano, il beato Jacopo (Giacomo) da Voragine (da Varazze) ecco un commento a Gv 11,50 ("conviene che uno solo muoia per tutto il popolo" - Feria VI quinte hebdomade quadragesime, 2/2).

Il genere umano era morto di una quadruplice morte:

a. nel presente:
1. morte della natura, vinta dalla risurrezione
2. morte della colpa, vinta dall'effusione del sangue di Cristo

b. nel futuro:
3. morte dell'inferno, vinta dalla spoliazione dell'inferno operata nella discesa agli inferi
4. morte della privazione della visione divina (più grave della precedente), visione nuovamente accessibile grazie alla morte di Cristo.

Expediebat ut Christus mortem subiret ideo expediens erat ut moreretur Christus ut eius mors mortem nostram destrueret; ideo dicit: "expedit uobis ut unus moriatur" etc. Homo etiam erat perditus et ideo expediebat, ut Christus ad nos ueniret et mortem subiret; ut sic hominem perditum inueniret; ideo subditur: "Et non tota gens pereat". Erat etiam homo a Deo diuisus et dispersus; ideo expediebat ut Christus homines ad eum congregaret, ideo subditur: "Non tantum pro gente, sed ut filios Dei qui erant dispersi congregaret in unum". Ex his igitur habetur, et humanum genus mortuum, perditum et dispersum. Expediebat ergo ut Christus moreretur, et sic humanum genus mortuum uiuificaret, perditum inueniret et dispersum congregaret.

Primo ergo expediebat ut Christus moreretur ut sic hominem mortuum uiuificaret. Erat autem homo mortuus quadruplici morte. Quarum due erant in presenti, scilicet mors nature et mors culpe. Due autem erant in futuro, scilicet mors gehenne et mors que causatur ex priuatione uisionis diuine.

Primam mortem, scilicet nature, destruxit per suam gloriosam resurrectionem.
"Per hominem mors, et per hominem resurrectio mortuorum" (I Cor. 15).
"Uiuificabit nos post duos dies, in die tertia suscitabit nos" (Osee 6).

Secundam mortem, scilicet culpe, destruxit per sui sanguinis effusionem.
"Lauit nos a peccatis nostris in sanguine suo" (Apoc. 1).
"Sanguis Christi emundabit conscientiam nostram ab operibus mortuis" (Hebr. 9).

Tertiam mortem, scilicet gehenne, destruxit per inferni expoliationem; tunc enim infernum expoliauit; quando sanctos Patres inde eduxit.
"Ero mors tua, o mors, morsus tuus ero, o inferne" (Osee 13).

Quartam mortem, que causatur ex priuationem uisionis diuine, destruxit per sue uisionis restitutionem; quam quidem restitutionem petebat sibi fieri Propheta dicens: "Redde mihi letitiam salutaris tui" (Psal. 50). Ista autem mors est grauior quam gehenna; unde Augustinus in Enchiridion: "A regno Dei exulare, a ciuitate Dei alienari, a uita Dei cadere, dulcedine Dei carere, tam grauis est pena, ut ei nulla possint tormenta, que nouimus, comparari". De hac etiam sic dicit Chrysostomus in libro de reparatione lapsi: Nonnulli imperitorum putant sibi satis esse et optabile uideri, si gehenna tantummodo careant; ego autem multo grauiores gehenna dico esse cruciatus, remoueri et abiici ab illa gloria, et ita excludi a beatis, et alienum effici ab his, que preparata sunt Sanctis; tantum generat cruciatum, tantum dolorem, ut si etiam nulla extrinsecus pena torqueat, hec sola sufficeret; omnis enim gehenne superat cruciatum.

Commenti

Post popolari in questo blog

Ego sum Via

Le Nozze

Sabato Santo, ufficio delle letture