20 febbraio 2011 - VII domenica del tempo ordinario

1Corinti cap. 3

I. A proposito dei vv. 18-19:

Nessuno si illuda. Se qualcuno tra voi si crede un sapiente in questo mondo, si faccia stolto per diventare sapiente, perché la sapienza di questo mondo è stoltezza davanti a Dio.

18 Μηδεὶς ἑαυτὸν ἐξαπατάτω: εἴ τις δοκεῖ σοφὸς εἶναι ἐν ὑμῖν ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, μωρὸς γενέσθω, ἵνα γένηται σοφός. 19 ἡ γὰρ σοφία τοῦ κόσμου τούτου μωρία παρὰ τῷ θεῷ ἐστιν.

18 Nemo se seducat; si quis videtur inter vos sapiens esse in hoc sæculo, stultus fiat ut sit sapiens. 19 Sapientia enim huius mundi, stultitia est apud Deum.

Nella Summa theol. (IIª-IIae q. 113 a. 1) S. Tommaso si domanda se l'ironia, per la quale uno dice di sé meno del vero, sia peccato o no. Da Pr 30,2 dove si legge "stultissimus sum virorum" - sono il più stolto fra gli uomini - sembrebbe anzi trattarsi di cosa lodevole. Risposta: C'è una sapienza/stoltezza agli occhi del mondo e una davanti a Dio. Chi è sapiente per il mondo è stolto agli occhi di Dio e viceversa. Perciò uno può dire (o raccomandare, come fa Paolo nel nostro passo) di essere stolto secondo il mondo, in quanto non cerca i beni mondani come il mondo, essendo in tal modo sapiente presso Dio. O, viceversa, li cerca; e allora è sapiente presso il mondo e stolto presso Dio.

Ad primum sic proceditur. Videtur quod ironia, per quam aliquis minora de se fingit, non sit peccatum. Nullum enim peccatum procedit ex divina confortatione. Ex qua procedit quod aliquis de se minora dicat, secundum illud Prov. XXX: visio quam locutus est vir cum quo est Deus, et qui, Deo secum morante confortatus, ait, stultissimus sum virorum.

Ad primum ergo dicendum quod duplex est sapientia, et duplex stultitia. Est enim quaedam sapientia secundum Deum, quae humanam vel mundanam stultitiam habet adiunctam, secundum illud I ad Cor. III, "si quis inter vos sapiens videtur esse in hoc saeculo, stultus fiat, ut sit sapiens".
Alia vero est sapientia mundana, quae, ut ibidem subditur, stultitia est apud Deum. Ille ergo qui a Deo confortatur, confitetur se esse stultissimum secundum reputationem humanam, quia scilicet mundana contemnit, quae hominum sapientia quaerit. Unde et ibidem subditur "et sapientia hominum non est mecum", et postea subdit "et novi sanctorum scientiam" (Pr 30,2).

II. A proposito dei vv. 21-22:

Quindi nessuno ponga il suo vanto negli uomini, perché tutto è vostro: Paolo, Apollo, Cefa, il mondo, la vita, la morte, il presente, il futuro: tutto è vostro! Ma voi siete di Cristo e Cristo è di Dio.

21 ὥστε μηδεὶς καυχάσθω ἐν ἀνθρώποις: πάντα γὰρ ὑμῶν ἐστιν, 22 εἴτε Παῦλος εἴτε Ἀπολλῶς εἴτε Κηφᾶς εἴτε κόσμος εἴτε ζωὴ εἴτε θάνατος εἴτε ἐνεστῶτα εἴτε μέλλοντα, πάντα ὑμῶν, 23 ὑμεῖς δὲ Χριστοῦ, Χριστὸς δὲ θεοῦ.

22 Omnia enim vestra sunt, sive Paulus, sive Apollo, sive Cephas, sive mundus, sive vita, sive mors, sive præsentia, sive futura : omnia enim vestra sunt; 23 vos autem Christi; Christus autem Dei.

Commentando Romani 8,32 ("colui che non ha risparmiato il suo proprio Figlio, ma lo ha dato per tutti noi, come non ci donerà anche tutte le cose con lui?", Super Rom. cap. 8 l. 6), S. Tommaso osserva che, poiché tutto è creato e sussiste nel Figlio, dandoci il Figlio Dio ci ha dato anche tutto il resto (che appunto in lui sussiste). Perciò tutto concorre al nostro bene: ciò che sta più in alto di noi, ossia Dio, perché ne godiamo come fine ultimo e definitiva quiete; ciò che sta al nostro livello, ossia gli esseri spirituali - uomini e angeli -, perché viviamo con loro in comunione; ciò che sta più in basso - favorevole o contrario -, perché ci sia di utilità. Pertanto nulla manca a chi teme Dio.

In ipso autem Filio Dei omnia existunt, sicut in primordiali et praeoperativa causa. Col. I, 17: "ipse est ante omnia", et cetera.
Unde, eo tradito nobis, omnia sunt data nobis; unde subdit "quomodo non etiam cum illo", scilicet dato nobis, "omnia donavit nobis", ut scilicet omnia cedant in bonum nostrum;
- superiora quidem, scilicet divinae personae ad fruendum,
- rationales spiritus ad convivendum,
- omnia inferiora ad utendum, non solum prospera sed etiam adversa. I Cor. c. III, 22 s.: "omnia vestra sunt, vos autem Christi, Christus autem Dei".
Unde patet quod, sicut in Psalmo dicitur, "nihil deest timentibus eum".

Commenti

Post popolari in questo blog

Ego sum Via

Le Nozze

Filautia, piacere e dolore nella Questione 58 a Talassio di S. Massimo il Confessore